Met ingang van 1 januari 2024 is Elies Lemkes – Straver, nieuw bestuurslid van Skal Biocontrole (op voordracht van Het BioHuis). Elies volgt Krijn Poppe op, die na negen jaar bestuurslid te zijn geweest, eind 2023 Skal heeft verlaten. We zijn nieuwsgierig naar Elies als bestuurder en als persoon. Tijd voor een interview!
“Ik was tot september 2023 gedeputeerde Landbouw, Voedsel, Bodem Brede welvaart, vergunningverlening-toezicht-en handhaving en regionale samenwerking bij de provincie Noord Brabant.” Elies was daarvoor nooit politiek actief, maar werd voor deze functie gevraagd puur vanuit haar inhoudelijke kennis en ervaring.
Haar carrière kenmerkt zich door de diverse functies die ze bekleedde in ontwikkeling, innovatie, strategie en implementatie. “Daarvoor was ik lector duurzaam produceren in AgriFood aan de HAS, green academy in Den Bosch en had daarnaast advies-, toezicht- en bestuurlijke functies in o.a. regionale economie, onderwijs en cultuur. Dat heb ik altijd een hele mooie combinatie gevonden. Een hoofdfunctie met een aantal toezichtfuncties, want dat houdt jezelf ook fris en creatief en midden in de maatschappij.
Voordat ik lector werd, werkte ik als algemeen directeur van ZLTO/NCB (zuidelijke land- en tuinbouworganisatie), was ik lange tijd werkzaam in regionaal-economische functies in de Regio Eindhoven, laatstelijk als eerste directeur van Brainport in Eindhoven. Direct na mijn afstuderen in de sociale geografie aan de Rijksuniversiteit Utrecht heb ik diverse functies bekleed in onderzoek en ontwikkeling in Flevoland.”
Een rode draad in haar loopbaan is strategie direct gekoppeld aan uitvoering en implementatie. “De tweede rode draad is werken op het snijvlak publiek privaat en de zogenaamde triple helix samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden. Derde rode draad is innovatie, waarvoor cross-sectoraal werken, verbinden van verschillende sectoren met elkaar, belangrijk is. Dat geldt ook voor de verbinding tussen opleidings-en ervaringsniveaus. Iets voor elkaar betekenen, terwijl je elkaar niet of onvoldoende kent, de win-win opzoeken en met elkaar doelen bereiken. Ik vind het fijn dat ik op het snijvlak van strategie en implementatie heb kunnen werken. Het is mooi om een strategie te ontwikkelen, maar als de uitvoering er niet van komt, heb je weinig aan zo’n strategie.”
“Nu ik geen gedeputeerde meer ben, heb ik gekozen om me te concentreren op toezicht en advies. Ik blijf graag actief in zaken waar ik een toegevoegde waarde kan hebben en die ik belangrijk vind.”
Heb je naast je functie bij Skal ook nog andere functies? “Ik ben voorzitter van de adviescommissie voor het actieplan groei biologische productie en consumptie (15% biologisch landbouwareaal in 2030) op verzoek van het ministerie LVVN. Daarnaast zit ik in de Raad van Toezicht van Verus, de landelijke vereniging voor bijzonder onderwijs en ben ik lid van de Raad van toezicht van de Design Academy Eindhoven.”
Wat worden jouw taken, werkzaamheden en verantwoordelijkheden binnen het bestuur bij Skal? “Ik neem de portefeuille van mijn zeer gewaardeerde voorganger Krijn Poppe over. Hierin zitten de meerjarenvisie en algemeen (landbouw) beleid en ICT én contacten met de adviesraad."
“Biologisch draagt bij aan oplossingen voor veel uitdagingen die we op dit moment als maatschappij hebben. Als je kijkt naar biodiversiteit, leefmilieu, bodemkwaliteit, water, klimaatverandering, gezondheid, noem maar op, daar biedt biologisch eigenlijk een mooi antwoord op. Biologisch neemt een voorloperspositie in. Wanneer je bijvoorbeeld kijkt naar innovatie, er zit heel veel innovatie in de biologische sector, die vreemd genoeg nog te vaak een geitenwollensokken imago heeft. Ik noem robotisering, die is voor biologische bedrijven nog belangrijker dan voor gangbare bedrijven, vanwege de hoge arbeidskosten. Je ziet dat ook de gangbare landbouw zijn voordeel kan doen met methoden en technieken uit de biologische sector. De bijdrage van de biologische sector aan duurzaamheid reikt dan ook verder dan alleen de sector zelf. Dus ja, daar wil ik me graag voor inzetten. Dat heb ik ook als gedeputeerde gedaan. In het Beleidskader 2030 heb ik een harde doelstelling opgenomen, 15% biologisch van het areaal in Brabant en 500 natuur-inclusieve bedrijven. We hebben dat ook vertaald in een concreet uitvoeringsplan biologisch. Als voorbeeld: de provincie, andere publieke partijen, gemeenten, waterschappen, maar ook bedrijven zijn benaderd om een intentieovereenkomst te ondertekenen waarin staat dat de cateringinkopen groeien naar 50% biologisch en/of lokaal binnen drie jaar. De pilot met 10 bedrijven was succesvol, met een daadwerkelijke stijging van de biologische afzet na een jaar.”
De rol van Skal is niet om bedrijven te stimuleren om biologisch te gaan. “De onafhankelijke borging van de betrouwbaarheid van het biologische product is de kern. Die moet je strikt en strak organiseren. Het waardevolle biologische keurmerk is onderscheidend en zou je wel als impliciete stimulans voor bedrijven kunnen beschouwen om op biologisch over te gaan.” Skal heeft bovendien veel praktijkkennis opgebouwd. Het is mogelijk de moeite waard om na te denken op welke wijze deze op den duur meer ontsloten zou kunnen worden.
Welke afwegingen maak jij om tot een besluit te komen? “Die kunnen variëren met de aard, zwaarte en reikwijdte van een besluit. Een besluit moet rechtmatig en doelmatig zijn. Je toetst aan de strategie, het beleid, aan de doelstellingen en aan de uitvoerbaarheid. Is het goed onderbouwd? Is het (o.a.financieel, organisatorisch en in tijd) haalbaar? Is er draagvlak? De timing, het momentum, is van belang. Wat is de impact op korte en langere termijn, intern (voor de organisatie) en extern (voor wie of wat het betreft)? Wat zijn alternatieven of terugvalopties (what if?) Is het uitlegbaar? Een goede communicatie voor en na besluitvorming is verder van belang, zowel intern als extern.”
Welke karaktereigenschappen kun je inzetten en waar krijg je energie van in je functie bij Skal? “Resultaatgericht, oplossingsgericht, innovatief, strategisch operationeel, besluitvaardig, verbindend. Ik hecht eraan om zaken goed en zorgvuldig af te wegen alvorens te besluiten. Ik ben breed georiënteerd. Ik krijg energie van creativiteit, durf en van samenwerken in een team met mensen die voor de zaak gaan en staan. Ik ben positief en optimistisch. Het glas is half vol en niet half leeg bij mij.”
Skal heet Elies welkom en wenst haar heel veel succes in functie van bestuurder.